“造物念途穷”的意思及全诗出处和翻译赏析

zhōng yè shuì jiào liǎng mù měi yǒu guāng rú chū rì lì lì zhào wù cháo wén yuán gōng
中夜睡觉两目每有光如初日历历照物晁文元公

rén qíng suǒ yuàn yù, mò ruò guì yǔ fù.
人情所愿欲，莫若贵与富。
shì jiē yǒu mìng yān, fēi lì kě chéng jiù.
是皆有命焉，非力可成就。
yǔ xī wèi yǒu wén, wú yǔ fā qí fù.
予昔未有闻，无与发其覆。
zī jū qiáng gàn lù, shí mìng shì dà miù.
趑趄强干禄，时命适大谬。
fāng xíng shé dāng dào, wèi zhì áo yǐ sǒu.
方行蛇当道，未至獒已嗾。
shì yàn nǎi nán yuán, zhī chǔ gù běi shǒu.
适燕乃南辕，之楚顾北首。
fēng bō qǐ píng dì, liǎng ěr yàn cháo gòu.
风波起平地，两耳厌嘲诟。
lǒng shǔ wàn lǐ yú, shù biàn dào bàng hòu.
陇蜀万里余，数遍道傍堠。
liù shí guī wèi láng, shù yuè cǎo zhāng zòu.
六十归为郎，数月草章奏。
fū qǐ huò shǐ zhī, jī qù wéi kǒng hòu.
夫岂或使之，击去惟恐後。
jiē bǐ yì hé xīn, xǐ yùn chū xiè hòu.
嗟彼亦何心，喜愠出邂逅。
hái shān wéi zì sòng, héng máo píng yōu bǐng.
还山惟自讼，衡茅屏幽陃。
chéng chú dé shǎo jiàn, shàng xià lì yán xiù.
乘除得少健，上下历岩岫。
dé bǎo qǐ fù zé, bǎi kǒu tóng fàn qiǔ.
得饱岂复择，百口同饭糗。
hán guī jiǔ yóu xī, yě hè lǎo yì shòu.
寒龟久犹息，野鹤老益瘦。
yòu rú yǐ fàng mǎ, níng dāng mèng huá jiù.
又如已放马，宁当梦华厩。
zào wù niàn tú qióng, bì yǐ chū lì shòu.
造物念途穷，畀以樗栎寿。
suī wú xióng niǎo shù, zuò kōng yīn yáng kòu.
虽无熊鸟术，坐空阴阳寇。
liǎng zì ruò yǒu guāng, yè shì rú zhèng zhòu.
两眦若有光，夜视如正昼。
wù shēng bǐng dìng shù, cǐ yǔ wén zì jiù.
物生禀定数，此语闻自旧。
zhì bīng niǎo fù yì, qì yě wū tú gǔ.
置冰鸟覆翼，弃野於菟谷。
ǒu rán dāng hòu sǐ, guǐ lù zì yí lòu.
偶然当後死，鬼录自遗漏。
shān bēi sù lǚ shōu, chí shuǐ má kě ōu.
山陂粟屡收，池水麻可沤。
lín fù xiāng huān yú, xí dì zuì chún zhòu.
邻父相欢娱，席地醉醇酎。