“立志苦不早”的意思及全诗出处和翻译赏析

yú shǎo rì bù néng chí yǎng zhì qì suǒ bào duō yǐ ěr lái fāng xǐ wèn xué zhī
余少日不能持养志气所暴多矣迩来方喜问学之

wú fēi běi gōng yǒu, cuò míng tà zhū shì.
吾非北宫黝，挫名挞诸市。
wú fēi mèng shī shě, liàng lǜ sān jūn wèi.
吾非孟施舍，量虑三军畏。
yī duò lá kè liú, yī rù lì zhàn shì.
一堕剌客流，一入力战士。
zhī yī bù zhī èr, suì yǔ shèng xián yì.
知一不知二，遂与圣贤异。
zhōu kǒng dé qí fù, wěi zāi mèng kē shì.
周孔得其傅，伟哉孟轲氏。
jiǎng míng bù dòng xīn, yīn wèn fā qí mì.
讲明不动心，因问发奇秘。
qì tái zé dòng zhì, zhì yī zé dòng qì.
气台则动志，志一则动气。
hào rán dé suǒ jì, zhī yán yǒu shēn wèi.
浩然得所寄，知言有深味。
jiē yǔ dǔ xué xīn, yī pù shí hán fèi.
嗟予笃学心，一暴十寒废。
lì zhì kǔ bù zǎo, shǎo qǐ dá zī yì.
立志苦不早，少岂达兹义。
suǒ shì mèi shàn è, jǐ nì bǐ gōng lì.
所适昧善恶，几溺彼功利。
shì qíng gèng lì duō, wǎn nǎi néng zì lì.
事情更历多，晚乃能自砺。
rì yòng gēn běn yuán, zhì dà zhì gāng yì.
日用根本源，至大至刚意。
něi rán xíng yǒu qiàn, hé wèi sāi tiān dì.
馁然行有慊，何谓塞天地。
fú yīng xiān gé yán, zào cì diān pèi shì.
服膺先格言，造次颠沛是。