“朝悔其行”的意思及全诗出处和翻译赏析

sòng qióng wén
送穷文

yuán hé liù nián zhēng yuè yǐ chǒu huì, zhǔ rén shǐ nú xīng jié liǔ zuò chē, fù cǎo wèi chuán, zài qiǔ yú liáng, niú xì è xià, yǐn fān shàng qiáng.
元和六年正月乙丑晦，主人使奴星结柳作车，缚草为船，载糗舆粮，牛繫轭下，引帆上樯。
sān yī qióng guǐ ér gào zhī yuē:" wén zi xíng yǒu rì yǐ, bǐ rén bù gǎn wèn suǒ tú, qiè jù chuán yǔ chē, bèi zài qiǔ zhāng, rì jí shí liáng, lì xíng sì fāng, zi fàn yī yú, zi chuài yī shāng, xié péng zhì chóu, qù gù jiù xīn, jià chén fēng, yǔ diàn zhēng xiān, zi wú dǐ zhì zhī yóu, wǒ yǒu zī sòng zhī ēn, zi děng yǒu yì yú xíng hū?" bǐng xī qián tīng, rú wén yīn shēng, ruò xiào ruò tí, huò yàn gā yīng, máo fà jǐn shù, sǒng jiān suō jǐng, yí yǒu ér wú, jiǔ nǎi kě míng, ruò yǒu yán zhě yuē:" wú yǔ zi jū, sì shí nián yú, zi zài hái tí, wú bù zǐ yú, zi xué zǐ gēng, qiú guān yǔ míng, wéi zi shì cóng, bù biàn yú chū.
三揖穷鬼而告之曰：“闻子行有日矣，鄙人不敢问所涂，窃具船与车，备载糗粻，日吉时良，利行四方，子饭一盂，子啜一觞，携朋挚俦，去故就新，驾尘风，与电争先，子无底滞之尤，我有资送之恩，子等有意于行乎？” 屏息潜听，如闻音声，若啸若啼，砉敥嘎嘤，毛发尽竖，竦肩缩颈，疑有而无，久乃可明，若有言者曰：“吾与子居，四十年余，子在孩提，吾不子愚，子学子耕，求官与名，惟子是从，不变于初。
mén shén hù líng, wǒ chì wǒ ā, bāo xiū guǐ suí, zhì bù zài tā.
门神户灵，我叱我呵，包羞诡随，志不在他。
zi qiān nán huāng, rè shuò shī zhēng, wǒ fēi qí xiāng, bǎi guǐ qī líng.
子迁南荒，热烁湿蒸，我非其乡，百鬼欺陵。
tài xué sì nián, cháo jiǔ mù yán, wéi wǒ bǎo rǔ, rén jiē rǔ xián.
太学四年，朝韮暮盐，唯我保汝，人皆汝嫌。
zì chū jí zhōng, wèi shǐ bèi rǔ, xīn wú yì móu, kǒu jué háng yǔ, yú hé tīng wén, yún wǒ dāng qù? shì bì fū zǐ xìn chán, yǒu jiàn yú yǔ yě.
自初及终，未始背汝，心无异谋，口绝行语，於何听闻，云我当去？是必夫子信谗，有间于予也。
wǒ guǐ fēi rén, ān yòng chē chuán, bí xiù chòu xiāng, qiǔ zhāng kě juān.
我鬼非人，安用车船，鼻齅臭香，糗粻可捐。
dān dú yī shēn, shuí wèi péng chóu, zi gǒu bèi zhī, kě shǔ yǐ bù? zi néng jìn yán, kě wèi shèng zhì, qíng zhuàng jì lù, gǎn bù huí bì.
单独一身，谁为朋俦，子苟备知，可数已不？子能尽言，可谓圣智，情状既露，敢不回避。
" zhǔ rén yīng zhī yuē:" yǔ yǐ wú wéi zhēn bù zhī yě yé! zi zhī péng chóu, fēi liù fēi sì, zài shí qù wǔ, mǎn qī chú èr, gè yǒu zhǔ zhāng, sī lì míng zì, liè shǒu fù gēng, zhuǎn hóu chù huì, fán suǒ yǐ shǐ wú miàn mù kě zēng yǔ yán wú wèi zhě, jiē zi zhī zhì yě.
” 主人应之曰：“予以吾为真不知也耶！子之朋俦，非六非四，在十去五，满七除二，各有主张，私立名字，捩手覆羹，转喉触讳，凡所以使吾面目可憎、语言无味者，皆子之志也。
qí míng yuē zhì qióng: jiǎo jiǎo kàng kàng, è yuán xǐ fāng, xiū wèi jiān qī, bù rěn shāng hài qí cì míng yuē xué qióng: ào shù yǔ míng, zhāi jué yǎo wēi, gāo yì qún yán, zhí shén zhī jī yòu qí cì yuē wén qióng: bù zhuān yī néng, guài guài qí qí, bù kě shí shī, zhī yǐ zì xī yòu qí cì yuē mìng qióng: yǐng yǔ xíng shū, ér chǒu xīn yán, lì jū zhòng hòu, zé zài rén xiān yòu qí cì yuē jiāo qióng: mó jī jiá gǔ, tǔ chū xīn gān, qǐ zú yǐ dài, zhì wǒ chóu yuàn.
——其名曰智穷：矫矫亢亢，恶园喜方，羞为奸欺，不忍伤害；其次名曰学穷：傲数与名，摘抉杳微，高挹群言，执神之机；又其次曰文穷：不专一能，怪怪奇奇，不可时施，祗以自嬉；又其次曰命穷：影与行殊，而丑心妍，利居众后，责在人先；又其次曰交穷：磨肌戛骨，吐出心肝，企足以待，寘我仇怨。
fán cǐ wǔ guǐ, wèi wú wǔ huàn, jī wǒ hán wǒ, xīng é zào shàn, néng shǐ wǒ mí, rén mò néng jiān, cháo huǐ qí xíng, mù yǐ fù rán, yíng yíng gǒu gǒu, qū qù fù huán.
凡此五鬼，为吾五患，饥我寒我，兴讹造讪，能使我迷，人莫能间，朝悔其行，暮已复然，蝇营狗苟，驱去复还。
" yán wèi bì, wǔ guǐ xiāng yǔ zhāng yǎn tǔ shé, tiào liáng yǎn pū, dǐ zhǎng dùn jiǎo, shī xiào xiāng gù.
” 言未毕，五鬼相与张眼吐舌，跳踉偃仆，抵掌顿脚，失笑相顾。
xú wèi zhǔ rén yuē:" zi zhī wǒ míng, fán wǒ suǒ wéi, qū wǒ lìng qù, xiǎo xiá dà chī.
徐谓主人曰：“子知我名，凡我所为，驱我令去，小黠大痴。
rén shēng yī shì, qí jiǔ jǐ hé, wú lì zi míng, bǎi shì bù mó.
人生一世，其久几何，吾立子名，百世不磨。
xiǎo rén jūn zǐ, qí xīn bù tóng, wéi guāi yú shí, nǎi yǔ tiān tōng.
小人君子，其心不同，惟乖於时，乃与天通。
xié chí wǎn yǎn, yì yī yáng pí, yù yú féi gān, mù bǐ kāng mí.
携持琬琰，易一羊皮，饫于肥甘，慕彼糠糜。
tiān xià zhī zi, shuí guò yú yǔ.
天下知子，谁过于予。
suī zāo chì zhú, bù rěn yú shū, wèi yú bù xìn, qǐng zhì shī shū.
虽遭斥逐，不忍于疏，谓予不信，请质诗书。
" zhǔ rén yú shì chuí tóu sàng qì, shàng shǒu chēng xiè, shāo chē yǔ chuán, yán zhī shàng zuò.
” 主人于是垂头丧气，上手称谢，烧车与船，延之上座。
nbsp